Czy wiesz, że ponad 40% Polaków jest niezadowolonych ze swojego snu?

Najnowszy raport, autorstwa UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl, oparty na badaniu ogólnopolskiej grupy ponad 1000 dorosłych Polaków, wskazuje, że niezadowolenie z jakości snu jest wyższe niż w czasie pandemii. Kogo najbardziej dotykają trudności ze snem?

Otóż najczęściej na problemy ze snem skarżą się osoby w wieku 25 – 34 lat. Autorzy badania szacują, że spadki efektywności wynikające z przemęczenia to nie tylko problem jednostki, ponieważ patrząc szerzej, cierpi również gospodarka. „Cierpienie” to, ostrożnie licząc, wyceniane jest na minimum 8 mld złotych rocznie. [1]

Poniżej kilka informacji na temat kondycji snu Polaków[1,2]:

• 40% Polaków śpi średnio na dobę mniej niż 7 godzin,
• O niezadowoleniu z jakości swojego snu częściej mówią kobiety niż mężczyźni,
• Problemy finansowe Polaków powodują skrócenie snu średnio o około 10 minut (w porównaniu do osób, które tych problemów nie mają),
• Polacy, którzy w swoich miejscach pracy borykają się z nierealistyczną presją czasową i silnym stresem – śpią średnio o 8 minut mniej (w porównaniu do osób, które tych problemów nie mają).

Niewystarczająca ilość i słaba jakość snu – co tracimy?

Sen jest podstawową biologiczną potrzebą organizmu. Zapewnienie wystarczającej długości oraz jakości snu pozwala nam prawidłowo funkcjonować. Wbrew powszechnemu przekonaniu, mówiącemu o „odpoczynku” mózgu w trakcie snu – sen jest procesem niejednorodnym i bardzo energetycznym. Każdy z jego etapów (płytki sen NREM, głęboki sen NREM, sen REM) zapewnia odmienne i niezastąpione korzyści.

Każdy z etapów snu ma swoje zadanie w całym procesie:

• Sen NREM
  • przenosi faktograficzne wspomnienia z pamięci krótkotrwałej do pamięci długoterminowej, czyli utrwala zdobyte informacje i umożliwia ich przyswojenie.
• Sen REM
  • w trakcie tego etapu występują marzenia senne,
  • jest to jedyny moment w ciągu doby, kiedy mózg pozbawiony jest noradrenaliny, czyli hormonu stresu. Zapamiętywane wspomnienia są wtedy oddzielane od towarzyszącego im silnego ładunku emocjonalnego – dzięki temu wspominanie traumatycznych przeżyć z przeszłości przestaje być tak intensywne. U osób cierpiących na zespół stresu pourazowego mózg w fazie REM w dalszym ciągu jest nasycony noradrenaliną, stąd pojawiające się często koszmary nocne.

Rolą snu jest więc przywrócenie układowi nerwowemu metabolicznej i neuronalnej równowagi oraz wspieranie pamięci, a jego zaburzenia skutkują np.: nadreaktywnością mózgu, przyspieszoną pracą serca, wydzielaniem hormonów związanych ze stresem.[3]

Zaburzenia snu. Czy to już bezsenność?

Zgodnie z definicją bezsenność to zaburzenie snu, które polega na niedostatecznej ilości i/lub jakości snu. Jest to trzecia pod względem częstości występowania skarga, jaką pacjenci zgłaszają lekarzowi (zaraz po bólu głowy i dolegliwościach ze strony przewodu pokarmowego).

O swojej bezsenności pacjenci mówią częściej opisując objawy, m.in.: trudności w zasypianiu, problemy z utrzymaniem snu (częste wybudzanie), zbyt wczesne budzenie. Mogą one występować pojedynczo lub w kombinacji. Nie mniej jednak objawy te uważa się za nieprawidłowe, jeśli zaburzenia snu wpływają na złe samopoczucie lub zaburzają funkcjonowanie w ciągu dnia.[4]

Klasyfikacja bezsenności ze względu na czas trwania objawów jest istotna w diagnostyce i leczeniu. Oto podział[5]:

Bezsenność przygodna: Trwa do kilku dni.

Bezsenność krótkotrwała: Trwa do 4 tygodni.

Przygodna oraz krótkotrwała bezsenność są często spowodowane reakcją na stres (np. problemy zawodowe, szkolne, rodzinne) lub zmianą trybu życia (np. przeprowadzka, podróż ze zmianą stref czasu). Mogą także być wynikiem chorób somatycznych, takich jak infekcje czy choroby przebiegające z bólem.

Bezsenność przewlekła: Trwa powyżej miesiąca i jest najczęściej związana z zaburzeniami psychicznymi (np. depresją, zaburzeniami lękowymi), przewlekłymi chorobami somatycznymi (np. zaburzeniami hormonalnymi, stanami zapalnymi, chorobami neurologicznymi) oraz uzależnieniami (np. od alkoholu).

SENOLEK – lek z difenhydraminą na bezsenność sporadyczną

Difenhydramina jest lekiem przeciwhistaminowym I generacji, hamującym aktywność receptorów H1 w ośrodkowym układzie nerwowym. Ze względu na swoje wyraźne działanie nasenne jest stosowana w farmakologicznym leczeniu przejściowych zaburzeń snu.

Senolek to nowy lek do stosowania w bezsenności sporadycznej u osób dorosłych. Jest to jedyny lek w postaci kapsułek dostępny bez recepty w kategorii leków antyhistaminowych stosowanych w tym wskazaniu.[6]

Zawiera 50mg difenhydraminy, która poprawia jakość snu i zwiększa jego głębokość. Działanie leku utrzymuje się w okresie 4-6 godzin, co pozwala uniknąć nadmiernej senności dnia następnego. Istotna  jest także szybkość działania – szczególnie ważna dla pacjentów mających trudności z zaśnięciem – difenhydramina zaczyna działać nawet po 15-30 minutach od przyjęcia.

Skrócona informacja o leku Senolek

Piśmiennictwo:

1. Sen Polaków. Straty dla gospodarki. Edycja 2024. Badanie zostało przeprowadzone metodą CAWI (Computer Assisted Web Interview) przez UCE RESEARCH i platformę ePsycholodzy.pl na próbie 1017 dorosłych Polaków.
2. Nationale Nederlanden, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Narodowy Test Zdrowia Polaków 2020, Wydawnictwo Medonet, Kraków 2020.
3. Kamińska J. Dlaczego i jak dbać o zdrowy sen? Ośrodek Rehabilitacji CEMICUS. https://osrodekcemicus.pl/wp-content/uploads/2014/07/sen.pdf Dostęp: 2.04.2024.
4. Wojtas A., Ciszewski S. Epidemiologia bezsenności. Psychiatria, 2011, 8.3: 79-83.
5. Walacik-Unfal E. Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu bezsenności. Psychiatria, 2015, 12.2: 90–98.
6. Rejestr Produktów Leczniczych https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public Stan na: 8.04.2024.