Ból i gorączka u dzieci – o czym powinien pamiętać farmaceuta?

30.04.2024  |  8 min czytania

/ materiał sponsorowany
Dodaj do ulubionych

Jakie są przyczyny bólu i gorączki u dzieci? Jak leczyć te dolegliwości? Jaki lek zastosować? Kiedy niezbędna jest wizyta u lekarza? To wszystko opiszemy w poniższym artykule.

Spis treści

  1. Przyczyny gorączki u dzieci
  2. Jak zbić gorączkę? Jak uśmierzyć ból?
  3. Jaki lek zastosować?
  4. Na co zwrócić uwagę wybierając preparat z paracetamolem?
  5. Jakie pytania może zadać pacjentowi farmaceuta lub technik farmaceutyczny w aptece?
  6. Kiedy odesłać rodziców do lekarza?

Ból i gorączka u dzieci są najczęstszą przyczyną konsultacji lekarskich. Stanowią 20-30% wizyt pediatrycznych. Dolegliwości te są powszechnym problemem zdrowotnym i chociaż nie muszą oznaczać poważnej choroby – nie wolno ich ignorować ani lekceważyć.

Przyczyny gorączki u dzieci

Normalna temperatura dziecka mieści się w zakresie 36,6 – 37°C. Temperaturę do 38°C określa się stanem podgorączkowym. O gorączce mówimy przy temperaturze ciała powyżej 38°C [1,2,3].

Przyczyny bólu u dzieci

Wśród przyczyn gorączki u dzieci wymienia się, między innymi:

  • infekcje górnych dróg oddechowych (np. przeziębienie),
  • choroby wywołane zakażeniem wirusowym (np. grypa, zapalenie płuc, bostonka, ospa),
  • stany zapalne (np. zapalenie ucha środkowego),
  • infekcje bakteryjne (np. zakażenie układu moczowego),
  • wirusowe zakażenie układu pokarmowego,
  • tak zwaną “trzydniówkę”, inaczej nazywaną rumieniem nagłym [1,2,3].

Bardzo dokuczliwą i bolesną przypadłością jest kolka niemowlęca. To sytuacja kiedy u zdrowego dziecka okresy niewyjaśnionego płaczu lub niepokoju trwają ponad 3 godziny na dobę, przez więcej niż 3 dni w tygodniu i dłużej niż 3 tygodnie. Jedną z przyczyn jest niedojrzałość układu pokarmowego, prowadząca do zaburzeń perystaltyki jelit.

Inną przyczyną bólu może być odczyn poszczepienny. Jeśli oprócz obrzęku i tkliwości w miejscu wkłucia występuje gorączka, a dziecko jest niespokojne lub apatyczne warto zarekomendować rodzicom podanie środka przeciwbólowego i przeciwgorączkowego [4]. Kolejną przyczyną bólu u dzieci jest ząbkowanie.

Jak zbić gorączkę? Jak uśmierzyć ból?

Trzeba pamiętać, że podwyższona temperatura ciała jest oznaką mobilizacji organizmu do zwalczania infekcji lub choroby. Jeżeli gorączka nie przekracza 38 stopni, a dziecko dobrze ją znosi – warto dać maluchowi szansę by jego ciało samo uporało się z problemem. Wtedy najważniejsza jest obserwacja.

Jednak, gdy gorączka jest wysoka lub, gdy występuje ból trzeba zaproponować rodzicom, aby podali dziecku lek przeciwgorączkowy i przeciwbólowy. Oczywiście należy trzymać się ściśle zaleceń producenta lub lekarza – zarówno jeśli chodzi o dawkowanie leku, jak i częstotliwość jego podawania.

Jaki lek zastosować?

W aptekach jest duży wybór leków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych dla dzieci. Większość z nich oparta jest na bazie paracetamolu lub ibuprofenu. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) wskazuje paracetamol jako lek pierwszego wyboru w gorączce i bólu u niemowląt. Można go stosować od pierwszego dnia życia dziecka. Nie zaleca się podawania ibuprofenu, gdy dziecko choruje na ospę wietrzną. Podanie tego leku, według niektórych badań, może się bowiem wiązać z większym ryzykiem bakteryjnych nadkażeń i cięższym przebiegiem choroby [5]. Nie należy podawać ibuprofenu w czasie infekcji rotawirusowej. Jeżeli u pacjenta dojdzie bowiem do odwodnienia z powodu występowania biegunki lub wymiotów istnieje większe ryzyko jego nefrotoksyczności.

Na co zwrócić uwagę wybierając preparat z paracetamolem?

Wśród dostępnych w aptece leków dla dzieci mających w składzie paracetamol, wyróżnia się Pedicetamol. W jednym mililitrze tego leku zawarte jest 100 mg paracetamolu.  Zapewnia on pożądaną, skuteczną dawkę, a objętość płynu do wypicia jest o 75% mniejsza* niż w innych medykamentach. Ma to niebagatelne znaczenie, gdyż przekłada się na łatwiejsze podanie leku.

Jakie pytania może zadać pacjentowi farmaceuta lub technik farmaceutyczny w aptece?

W ustaleniu właściwego postępowania pomocne mogą być, między innymi, takie pytania jak:

  • Jak długo występuje gorączka i jakie objawy jej towarzyszą?
  • Czy dziecko miało kontakt z osobami chorymi?
  • Czy dziecko jest uczulone na paracetamol lub niesteroidowe leki przeciwzapalne?
  • Czy i jakie szczepienia ochronne wykonano?
  • Czy dziecko choruje na choroby przewlekłe?
  • Czy było niedawno hospitalizowane i jakie leki wówczas stosowano?
  • Czy rodzice podróżowali z dzieckiem?
  • Czy dziecko było eksponowane na słońce i czy zostało przegrzane?

Kiedy odesłać rodziców do lekarza?

Wszystko zależy od stanu zdrowia dziecka i ewentualnych chorób współistniejących. Tak naprawdę gorączkujące noworodki i niemowlęta zawsze powinny zostać zbadane przez lekarza. Pediatra przeprowadzi wówczas szczegółowy wywiad oraz badania przedmiotowe. Poszuka ewentualnych ognisk zakażenia, oceni stan ogólny i zachowanie dziecka. Zbada zabarwienie skóry, oceni stan nawodnienia, osłucha i wykluczy objawy oponowe. W razie konieczności zleci dodatkowe badania lub skieruje do szpitala.

* W porównaniu do innych paracetamoli dostępnych na rynku (24 mg/ml).

Bibliografia:

  1. Radzikowski A., „Postępowanie przeciwgorączkowe” w:  Grygalewicz J. (red), „Gorączka u dzieci”. Biblioteka Pediatry.
  2. W. Kawalec, R. Grenda, M. Kulis, „Pediatria”, PZWL. Warszawa 2018.
  3. M. Tkaczyk, A. Krakowska, „Dziecko w gorączce”, w: „Stany nagłe. Pediatria” (podyplomie.pl). Dostęp 06.04.2024 r.
  4. “Jak postępować jeżeli po szczepieniu dziecka pojawi się gorączka?”, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. Dostęp 10.04.2024 r. https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jak-postepowac-jezeli-po-szczepieniu-dziecka-pojawi-sie-goraczka/
  5. Dostęp on-line 11.04.2024 r.: https://www.mp.pl/szczepienia/ekspert/ospa_wietrzna_polpasiec/ospadiagnostyk/322330,jakie-leki-przeciwgoraczkowe-stosowac-u-dziecka-chorego-na-ospe-wietrzna.

Więcej z tej kategorii

Praktyka apteczna

Jak dbać o drogi moczowe podczas laktacji?

Zakażenia układu moczowego u kobiet, szczególnie w okresie laktacji, to częsty...

Artykuł

Praktyka apteczna

Substancje roślinne zwiększające libido

Współczesny styl życia obciążony stresem oraz szybkim tempem pracy może...

Artykuł

Praktyka apteczna

Objawy i przyczyny zespołu suchego oka

Zespół suchego oka to powszechna dolegliwość okulistyczna. Dowiedz się...

Artykuł

Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.