Zaloguj się
Sezon infekcji w pełni, a wielu rodziców szuka w aptece nie tylko leków, ale przede wszystkim profesjonalnej porady. Jakie są aktualne rekomendacje dotyczące leczenia grypy u dzieci? Na które objawy alarmowe farmaceuta powinien zwrócić szczególną uwagę? W naszym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki i najnowsze zalecenia, które pomogą ci lepiej doradzać rodzicom.
Grypa jest jedną z najczęstszych i najbardziej zaraźliwych ostrych chorób układu oddechowego o etiologii wirusowej. U ludzi istotne z punktu widzenia klinicznego są zakażenia wywołane typami A i B wirusa. Wirus grypy typu A ma wiele podtypów. U ludzi powszechnie występują trzy podtypy HA: H1, H2, H3 oraz dwa podtypy NA: N1 i N2 [1]. Duża zmienność genetyczna wirusa grypy A prowadzi do powstawania nowych, bardzo patogennych szczepów. Trudno tutaj o precyzyjną epidemiologię, ponieważ z uwagi na szereg podobieństw do powszechnie występujących „zwykłych przeziębień” w praktyce grypa nie zawsze jest właściwie rozpoznawana. Według WHO pełnoobjawowa grypa dotyka rocznie około 30% dzieci i 10% dorosłych [1]. Najczęściej chorują dzieci w wieku 5–14 lat [1]. Sezon grypowy przypada u nas na okres od października do kwietnia, najczęściej osiągając szczyt pod koniec lutego. Tegoroczna dynamika zachorowań jest więc zgodna z obserwowanymi w poprzednich latach wzorcami epidemiologicznymi.
Grypą można zarazić się:
Przy czym warto podkreślić, że chory zaraża 1 dzień przed wystąpieniem objawów i nawet do 5 dni po ich wystąpieniu [1]. Okres wylęgania wynosi przeciętnie 2 dni [1]. U małych dzieci ten okres może być dłuższy. Po wniknięciu do organizmu wirus zaczyna się namnażać w komórkach nabłonka dróg oddechowych.
Grypę charakteryzuje gwałtowny początek objawów. Rodzice relacjonują wówczas, że dziecko ma gorączkę (dzieci gorączkują zwykle wyżej niż dorośli), bóle głowy, mięśni i stawów, a także złe samopoczucie, brak apetytu i osłabienie. Objawom ogólnym towarzyszą oczywiście objawy ze strony układu oddechowego (suchy kaszel, zatkanie nosa, niekiedy z wodnistym wysiękiem, ból gardła, chrypka). Warto podkreślić, że dziecko może się skarżyć również na inne mniej specyficzne objawy np. oczne (przekrwienie spojówek, łzawienie i pieczenie oczu). Czasami występuje również biegunka.
U większości dzieci grypa przebiega w sposób niepowikłany, z wysoką gorączką. Powikłania grypy mogą obejmować ciężki przebieg choroby, rozwój powikłań narządowych lub nadkażeń bakteryjnych. Najczęstsze powikłania to zapalenie oskrzeli, ostre zapalenie ucha środkowego, pierwotne wirusowe zapalenie płuc czy wtórne bakteryjne zapalenie płuc [1]. Na rozwój tego ostatniego w okresie ustępowania objawów grypy mogą wskazywać: ponowna gorączka, nasilenie duszności, kaszlu, osłabienia po poprawie klinicznej. Najczęstszymi bakteriami odpowiedzialnymi za zapalenie płuc są pneumokoki, rzadziej gronkowce [1]. Objawy alarmowe to m.in.: problemy z oddychaniem (duszność), uczucie braku tchu lub ściskania klatki piersiowej, ból w płucach, pogorszenie świadomości, dezorientacja, nieustępująca gorączka, plamki na skórze, różowe zabarwienie śliny/plwociny [2]. W przypadku niepokojących objawów rodzic zawsze powinien skonsultować się z lekarzem.
Aktualnie możliwe jest wykonanie szybkich testów antygenowych wykrywających zakażenie wirusem grypy, wirusem syncytium nabłonka dróg oddechowych oraz SARS-CoV-2 (tzw. testy Combo). Materiałem do badania jest najczęściej wydzielina z nosa pobrana zgodnie z instrukcją producenta. W przypadku grypy wadą szybkich testów jest ich stosunkowo mała czułość [3]. W przebiegu choroby ważne jest prawidłowe nawodnienie małego pacjenta, co jest kluczowe w przypadku gorączki, a jednocześnie nawilża drogi oddechowe i ułatwia ewakuację wydzieliny. Farmaceuta powinien edukować również rodziców w zakresie prawidłowego dawkowania leków przeciwgorączkowych (tu zdarza się wiele błędów). Wskazane są wypoczynek i pozostanie dziecka w domu. Ma to szczególne znaczenie dla minimalizacji powikłań grypy oraz przenoszenia i rozprzestrzeniania wirusa [1]. Lekiem rekomendowanym do leczenia i chemioprofilaktyki grypy jest oseltamiwir. Korzyści kliniczne są największe, jeśli leczenie rozpoczyna się jak najwcześniej, w ciągu 48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów grypy. Badania wskazują, że wczesne wdrożenie leczenia oseltamiwirem może skrócić czas trwania choroby i zmniejszyć ryzyko powikłań [1]. W celu zahamowania rozprzestrzeniania się wirusa oraz rozwoju choroby u osób po kontakcie z chorymi na grypę można zalecić też profilaktyczne zastosowanie oseltamiwiru. Profilaktykę poekspozycyjną zaleca się dzieciom nieszczepionym (po kontakcie z chorym z klinicznie rozpoznaną grypą) z wysokim ryzykiem powikłań, z bliskim kontaktem z osobami chorymi [4,5].
Przede wszystkim warto informować rodziców o roli szczepień przeciwko grypie. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi szczepienie przeciwko grypie sezonowej zaleca się rozpocząć przed początkiem okresu zwiększonej zachorowalności na grypę sezonową. W naszych warunkach geograficznych – najlepiej do końca października, ale jeżeli nie wykonano szczepienia do tego momentu – można je wykonać w dowolnym momencie przez cały okres epidemiczny [6].
Piśmiennictwo:
Praktyka apteczna
Probiotyki a zdrowa skóra – przegląd najnowszych badańW ostatnich latach zainteresowanie mikrobiotą człowieka i jej wpływem na...
Praktyka apteczna
Czy zapomniana choroba powraca? Informacje dla farmaceutówBłonica wydawała się już stanowić chorobę przeszłości. Ostatnio odnotowane...
Praktyka apteczna
Migrena – czy różni się od zwykłego bólu głowy?Migrena - pojawia się okresowo utrudniając funkcjonowanie. Jak sobie z nią...
Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
