Nadciśnienie w pigułce

Dowiedz się jakie są aktualne normy ciśnienia tętniczego, a kiedy możemy mówić o nieprawidłowościach w tym zakresie. Poznaj aktualne wytyczne, aby wiedzieć, kiedy ukierunkować pacjenta na konsultację z lekarzem.

Wartości ciśnienia zmieniają się nieustannie. Zależą między innymi od pory dnia czy nocy, narażenia na stres lub wysiłek fizyczny. Ważne jednak, aby pomimo wahań wartości ciśnienia nie przekraczały międzynarodowych norm wyznaczających fizjologiczne zakresy. Dowiedz się więcej na temat nadciśnienia tętniczego, objawów i norm pomiarowych.

Dlaczego ciśnienie tętnicze krwi jest ważne?

Ciśnienie krwi to bardzo ważny czynnik, którego odchylenia od normy mogą prowadzić do rozwoju chorób serca i/lub naczyń krwionośnych. Ciśnienie tętnicze krwi jest to nacisk jaki wywiera krew płynąc przez naczynia krwionośne.

Celem pomiaru jest ustalenie dwóch skrajnych wartości ciśnienia: wartości skurczowej – nacisk wywierany przez krew na naczynia podczas skurczu serca i wartości rozkurczowej oznaczanej podczas fazy rozkurczu serca. Stąd zapis pomiaru ciśnienia krwi składa się z dwóch wartości i jest prezentowany jako np. 120/80 mmHg, gdzie pierwsza wartość to ciśnienie skurczowe, druga zaś rozkurczowe. Jednostką miary ciśnienia krwi są milimetry słupa rtęci (mmHg) pomimo tego, że rtęciowe aparaty do pomiaru ciśnienia zostały już wycofane z użytku ze względów bezpieczeństwa.

Rodzaje ciśnieniomierzy

Aktualnie używane aparaty do pomiaru ciśnienia krwi, nazywane ciśnieniomierzami lub sfigmomanometrami należą do jednej z poniższych kategorii:
• Aparaty cyfrowe automatyczne (nadgarstkowe i ramieniowe).
• Aparaty cyfrowe półautomatyczne.
• Aparaty zegarowe (sprężynowe) – wykorzystywane głównie w gabinetach lekarskich ze względu na trudniejszą technikę pomiaru.

Wahania ciśnienia

Wartości ciśnienia zmieniają się nieustannie. Zależą między innymi od pory dnia czy nocy, narażenia na stres lub wysiłek fizyczny. Ważne jednak, aby pomimo wahań wartości ciśnienia nie przekraczały międzynarodowych norm wyznaczających fizjologiczne zakresy. Zarówno zbyt niskie jak i zbyt wysokie ciśnienie krwi wymaga konsultacji z lekarzem i podjęcia konkretnych działań zmierzających do normalizacji jego poziomu. Standardy według których klasyfikowane jest ciśnienie tętnicze są systematycznie aktualizowane zgodnie z najnowszymi wynikami badań mówiącymi o tym jak poszczególne wartości ciśnienia mogą wpływać na rozwój chorób serca i naczyń krwionośnych. Ponieważ wartość pomiaru może zależeć również od okoliczności w jakich jest dokonywany stosuje się inne normy dla pomiarów domowych i gabinetowych czy aptecznych.

Dla pomiarów domowych jako górną granicę prawidłowego ciśnienia krwi przyjmuje się wartość ciśnienia skurczowego 134 mmHg i/lub rozkurczowego 84 mmHg, zaś dla pomiarów gabinetowych wartość ciśnienia skurczowego 139 mmHg i/lub rozkurczowego 89 mmHg.

Zbyt wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie, hipertensja)

Aktualna klasyfikacja ciśnienia tętniczego wygląda następująco:

Im wyższe wartości otrzymywane podczas pomiarów ciśnienia, tym większe jest ryzyko chorób serca i naczyń krwionośnych oraz związanych z nimi powikłań ze strony innych narządów np. udaru mózgu czy choroby nerek. Wartości uzyskiwane w pomiarach domowych trzeba potwierdzić w gabinecie lekarskim i to lekarz decyduje jakie powinno być dalsze postępowanie. Oprócz leczenia farmakologicznego można zalecić zmianę stylu życia: zaprzestanie palenia tytoniu, zmianę diety, redukcję masy ciała, zmniejszenie spożycia soli i zwiększenie aktywności fizycznej, oczywiście z doborem dyscypliny sportu najodpowiedniejszej dla konkretnego pacjenta.

Zbyt niskie ciśnienie krwi (niedociśnienie, hipotonia)

Niedociśnienie jest diagnozowane kiedy wartości ciśnienia spadają poniżej 100/60 mmHg. Jest to schorzenie rzadsze niż nadciśnienie, ale jego objawy i konsekwencje mogą być równie poważne. Osoby zaliczane do grupy zwiększonego ryzyka hipotonii to osoby nadużywające alkoholu, osoby starsze i osoby trwale unieruchomione. Sprzyjać hipotonii może także stosowanie źle dobranych leków na nadciśnienie. Objawy takie jak: zmęczenie, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, uczucie splątania i dezorientacji powinny skłonić do kontroli ciśnienia krwi i wizyty u lekarza.

Objawy nieprawidłowego ciśnienia tętniczego krwi

Patologiczne zmiany ciśnienia krwi często nie wywołują żadnych niepokojących objawów. Z tego powodu warto systematycznie mierzyć ciśnienie krwi, aby pomimo dobrego samopoczucia zapobiec ewentualnym konsekwencjom zaburzeń ciśnienia krwi. Zaleca się aby osoby po 30. roku życia kontrolowały ciśnienie krwi przynajmniej raz w roku.
Do kontroli ciśnienia powinno nas skłonić również występowanie następujących objawów:

• bóle i zawroty głowy,
• uczucie kołatania serca,
• bezsenność lub niespokojny sen,
• częste zaczerwienienia twarzy,
• uderzenia gorąca,
• obrzęki kończyn,
• drażliwość i uczucie podenerwowania,
• niewyraźne widzenie,
• osłabienie,
• omdlenia,
• nudności.

Objawy te mogą świadczyć o zaburzeniach w krążeniu krwi. Jeżeli Twój pacjent skarży się na wyżej wymienione objawy, zasugeruj wizytę u lekarza w celu przeprowadzenia diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego leczenia.