Pacjentka ze zmęczeniem i ciężkością nóg w aptece

Dowiedz się, jakie są pierwsze objawy żylaków i jakie czynniki zaostrzają dolegliwości. Odkryj, na co zwrócić uwagę, rekomendując preparat wspierający krążenie oraz jakie składniki są kluczowe. Zdobądź wiedzę potrzebną do skutecznego doradztwa pacjentom z problemami krążenia.

Żylaki kończyn dolnych należą do klinicznych objawów przewlekłej choroby żylnej (PChŻ). Jakie są najczęstsze dolegliwości zgłaszane farmaceucie? Jaka jest rola farmaceuty i czym powinien kierować się rekomendując preparat wspierający krążenie?

Przewlekła choroba żylna – epidemiologia

Przewlekła choroba żylna dotyczy nawet do 60% kobiet i do 30% mężczyzn populacji europejskiej[2]. Dysfunkcyjne zastawki sprawiają, że dochodzi do powrotu krwi z żył głębokich do powierzchniowych, co w konsekwencji prowadzi do rozwoju nadciśnienia żylnego oraz rozszerzenia żyły[1].

Pierwsze objawy żylaków

• Ciężkość nóg
• Uczucie ich obrzmienia i wzmożonego napięcia
• Kurcze łydek
• Świąd skóry
• „Pajączki naczyniowe”

Co to są teleangiektazje?

Poszerzenia drobnych naczyń śródskórnych określa się mianem teleangiektazji, a popularnie nazywa pajączkami naczyniowymi. Początkowo są pojedyncze, ale z biegiem czasu łączą się w skupiska różnej wielkości, przypominające pajęcze sieci [3]. Stopień nasilenia objawów jest zróżnicowany. Z czasem, jeżeli są one bagatelizowane i nie zostaje wdrożone odpowiednie postępowanie, przez co problem się pogłębia i zaczyna utrudniać normalne funkcjonowanie. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, kiedy istnieją dodatkowo czynniki predysponujące do rozwoju PChŻ.

Czynniki zaostrzające dolegliwości[4]

• Wiek
• Nadwaga i otyłość
• Ciąża
• Stosowanie środków antykoncepcyjnych
• Rodzaj wykonywanej pracy
• Siedzący tryb życia
• Tendencja do zaparć
• Dodatni wywiad rodzinny

Na co zwrócić uwagę rekomendując preparat wspierający krążenie?

• Na zawartość esktraktu z korzenia ruszczyka kolczastego. Kłącze ruszczyka kolczastego jest dobrze znany i bez wątpienia jest bardzo cenionym surowcem zielarskim. Zawiera saponiny sterolowe, głównie ruskogeninę i neoruskogeninę oraz w mniejszych ilościach ruscynę, ruskozyd. Saponinom w nim zawartym, zwłaszcza najlepiej poznanej ruskogeninie, przypisuje się, między innymi, zmniejszanie przepuszczalności naczyń[5].
• Na zawartość ekstraktu z nasion kasztanowca. Głównym składnikiem owoców kasztanowca, wpływającym korzystnie na przepływ żylny, jest escyna, której przypisuje się, między innymi, właściwości przeciwobrzękowe[6].
• Na zawartość hesperydyny. Jest ona zawarta między innymi w owocach pomarańczy. Zmniejsza przepuszczalność naczyń, ogranicza agregację płytek krwi, a także wykazuje działanie antyoksydacyjne. W rezultacie ogranicza również nadmierną przepuszczalność ścian włośniczek[2].
• Na standaryzację ekstraktów roślinnych.

Oczywiście należy też pamiętać, aby wydając preparat pacjentowi, poinstruować go w zakresie konieczności modyfikacji dotychczasowego stylu życia (prawidłowe odżywianie się, systematyczne ćwiczenie, ewentualną redukcję wagi, unikanie długiego stania lub siedzenia, kompresjoterapię, unikanie nadmiernej ekspozycji na słońce).

Źródła:

1. Marona H, Kornobis A. Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy. 2009, 65(2): 88-92.
2. Neubauer-Geryk J, Bieniaszewski L. Przewlekła choroba żylna — patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie. Choroby Serca i Naczyń. 2009, 6 (3): 135–141.
3. Kielar M. Metody leczenia teleangiektazji. Dostęp on-line 22.08.23r.: https://podyplomie.pl/chirurgia/14777,metody-leczenia-teleangiektazji
4. Bojakowski K, Grzela T. Przewklekła niewydolność żylna. Dostęp on-line 30.11.23 r.: https://podyplomie.pl/system/products/sample_pdfs/000/006/303/original/Przewlekla_niewydolnosc_zylna_frgment.pdf
5. Chudek J, Ziaja D. Wyciąg z ruszczyka kolczastego w leczeniu przewlekłej choroby żylnej. Chirurgia Polska. 2017, 19, 1–2: 13–17.
6. Piechal A, Blecharz-Klin K, Widy-Tyszkiewicz E. Kasztanowiec zwyczajny (Aesculus hippocastani) we współczesnej terapii. Przew Lek. 2005, 4: 74-81.