ASA – uważna rekomendacja i edukacja

Kwas acetylosalicylowy został opracowany i wprowadzony już XIX wieku jako środek przeciwbólowy i przeciwgorączkowy. Wraz z kolejnymi latami i następującymi po sobie badaniami, odkrywano kolejne potencjalne zastosowania tzw. aspiryny. Przełomem jednak było odkrycie, że mechanizm działania tego związku, może stanowić dobrą profilaktykę przed zawałem serca, zakrzepami i udarami. W licznych badaniach klinicznych udowodniono, że stosowanie małych dawek kwasu acetylosalicylowego zmniejsza ryzyko incydentów i liczbę zgonów z powodów sercowo-naczyniowych oraz zmniejsza częstość występowania ciężkiej dławicy [1,2,3].

Właściwości kardioprotekcyjne kwasu acetylosalicylowego

Właściwości terapeutyczne kwasu acetylosalicylowego wynikają z jego zdolności do trwałego zahamowania działania COX-1 – enzymu obecnego naturalnie w organizmie, w tym w płytkach krwi, który odgrywa kluczową rolę w produkcji tromboksanu, czynnika odpowiedzialnego za proces krzepnięcia krwi. Poprzez inhibicję COX-1, kwas acetylosalicylowy ogranicza syntezę tromboksanu, co prowadzi do zmniejszenia skłonności płytek do agregacji. To z kolei obniża ryzyko powstawania zakrzepów, zawałów serca oraz udarów mózgu. Obserwuje się, że terapeutyczny efekt przeciwpłytkowy jest efektywny przy stosowaniu niewielkich dawek aspiryny, rzędu 75-100 mg dziennie. Lek Polocard jest dostępny na rynku w dwóch dawkach (75 mg i 100 mg)[4].

Postać farmaceutyczna

Wchłanianie kwasu acetylosalicylowego z tabletek dojelitowych różni się od wchłaniania w przypadku postaci konwencjonalnych. Zwykła tabletka rozpoczyna rozpad produktu leczniczego w żołądku, natomiast w przypadku tabletki dojelitowej (różowa tabletka Polocard) początek wchłaniania rozpoczyna się po 3-6 godz. od chwili zażycia leku. Otoczka skutecznie blokuje rozpad produktu leczniczego w żołądku. Po ok. 6 godz. jest osiągane maksymalne stężenie w osoczu. Obecność pokarmu w przewodzie pokarmowym opóźnia wchłanianie produktu leczniczego, ale nie zmniejsza dostępności biologicznej kwasu acetylosalicylowego – jego wchłaniane zostaje na poziomie 80-100%.

Czy kolor ma znaczenie?

W badaniu przeprowadzonym na Uniwersytecie w Bombaju potwierdzono, że o tym, jak działa lek, decydują nie tylko jego właściwości farmaceutyczne, ale również cechy fizyczne, t.j. smak, wielkość, kształt i kolor. Aż 75% respondentów stwierdziło, że preferuje tabletki różowe i czerwone. Kolory te kojarzyły im się z ostrzeżeniem i przypomnieniem, aby przyjąć pigułkę. W myśl tej zasady tabletka marki Polocard jest różowa, co wyróżnia ją spośród innych leków i pomaga przypominać o regularnym jej zażywaniu.

KardioRehab, czyli cztery filary skutecznej rehabilitacji kardiologicznej  

Eksperci kampanii „Akcja Kardioprotekcja” opracowali rekomendacje w postaci 4 filarów skutecznej kardioprotekcji i rehabilitacji kardiologicznej jako metody skutecznie redukujące zachorowalność i ryzyko ponownych hospitalizacji z powodu chorób sercowo-naczyniowych. Każdy z filarów jest tak samo ważny, a razem tworzą kompleksową, integralną strategię dla zdrowia serca. Pierwszym z nich jest regularna aktywność fizyczna, która powinna być realizowana prewencyjnie, ale i w skutecznej rehabilitacji kardiologicznej wśród pacjentów po przebytych incydentach sercowo-naczyniowych. Kolejnym filarem jest zdrowa, zbilansowana dieta – najbardziej zalecanym modelem żywienia jest dieta śródziemnomorska. Należy również pamiętać o wsparciu psychologicznym. Medytacja i odpowiednie techniki relaksujące pomagają w radzeniu sobie ze stresem. Istotna jest też interwencja farmakologiczna w prewencji wtórnej – zgodnie z zaleceniami lekarza, warto przyjmować kwas acetylosalicylowy, który po zawale serca zmniejsza ryzyko zgonu o 12% i wydłuża życie.

Farmaceuta i jego ważna rola

We wszystkich wspomnianych obszarach bardzo ważna jest rola farmaceutów, którzy od zawsze stanowią istotne ogniwo w budowaniu i wzmacnianiu świadomości zdrowotnej wśród pacjentów. Apteka jest miejscem, gdzie  pacjent może otrzymać informacje na temat zdrowej diety, aktywności fizycznej, a także konieczności walki z nałogami w ramach kardioprotekcji.  Farmaceuta stanowi także fachowe źródło wiedzy na temat rehabilitacji kardiologicznej, czyli kompleksowego usprawniania połączonego z zapobieganiem (eliminacja czynników zwiększających ryzyko występowania chorób układu krążenia i kształtowanie prozdrowotnego stylu życia).

Kampania „Akcja Kardioprotekcja”

Akcja ma na celu nie tylko zwiększenie świadomości na temat kardioprotekcji, ale również promowanie proaktywnego podejścia do życia. Zgodność wśród specjalistów co do zasad kardioprotekcji i potrzeby wczesnej interwencji jest kluczowa dla zapobiegania poważnym konsekwencjom zdrowotnym, takim jak zawał serca, udar mózgu, czy przedwczesna śmierć.

Na stronie internetowej www.kardioprotekcja.pl jest do wykonania KardioTest, który pozwala sprawdzić pacjentom stan swojego serca. Każda osoba po ukończeniu KardioTestu otrzymuje spersonalizowane zalecenia jak wdrożyć działania kardioprotekcyjne i rehabilitację kardiologiczną. Narzędzie to może więc stanowić nieocenioną pomoc w edukacji pacjenta przez farmaceutę.

Inicjatorem kampanii jest Zentiva, właściciel leku Polocard.

Przypisy:

1. Kordowski T., i in., Przegląd aktualnych wytycznych i badań zastosowania kwasu acetylosalicylowego w prewencji pierwotnej incydentów sercowo-naczyniowej
2. Murtaza G., et al., Interaction analysis of aspirin with selective amino acids. Acta Po. Pharm., 2014, 71, 139-143
3. iepoli M.F., i in Wytyczne ESC dotyczące prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego w praktyce klinicznej w 2016 roku. Kardiologia Polska, 2016, 74, 9, 821-936
4. Charakterystyka produktu leczniczego Polocard