Farmaceuci w świecie AI – raport z badania ankietowego

Jak sztuczna inteligencja zmienia codzienność farmaceutów? W raporcie „Farmaceuci w świecie AI” prezentujemy wyniki badania przeprowadzonego wśród farmaceutów i techników farmaceutycznych. Sprawdziliśmy, w jakich obszarach AI może wspierać pracę w aptece, jakie budzi nadzieje, a jakie obawy. Farmaceuci widzą w AI potencjał m.in. w automatyzacji procesów, analizie terapii i integracji danych, ale obawiają się utraty kontaktu z pacjentem oraz braku regulacji prawnych. Szczegółowe odpowiedzi poniżej.

W jakich obszarach AI może realnie wspierać farmaceutów?

Ponad 87% badanych uważa, że AI może być pomocnym narzędziem w automatyzacji wydawania leków, ponad połowa odpowiedzi, to wskazanie na możliwości pomocy przy analizie piśmiennictwa i wytycznych oraz monitorowaniu interakcji lekowych.

Jakie są Twoje największe obawy dotyczące AI w farmacji?

Większość farmaceutów obawia się, że nie jest określona odpowiedzialność za decyzje AI (67,57%), ważną obawą okazuje się również zmniejszenie roli farmaceuty w kontakcie z pacjentami (59,46%).

Jakie korzyści AI może przynieść farmaceutom i pacjentom?

Ponad 70% badanych uważa, że AI może pomóc efektywniej zarządzać receptami i przypominać o lekach.

Jak wyobrażasz sobie farmaceutę przyszłości?

Niemal 99% badanych uważa, że farmaceuta przyszłości będzie doradcą pacjenta w zakresie farmakoterapii, najmniej farmaceutów widzi się w roli „wydającego leki”.

Jak AI mogłaby ułatwić Twoją codzienną pracę?

80% farmaceutów widziałoby AI, jako ułatwienie w sprawdzaniu interakcji leków, jedynie 18,92% dopuszcza myśl, że AI mogłoby obsługiwać pacjentów przez wirtualne konsultacje.

Czy AI powinna być elementem edukacji farmaceutów?

Nieco ponad 70% badanych uważa, że AI powinno być elementem edukacji farmaceutów tylko w roli dodatkowego wsparcia, istotne jest to, że jedynie 8% farmaceutów w ogóle odrzuca taką możliwość.

Jak oceniasz swoją wiedzę o AI w farmacji?

Ponad 48% biorących udział w ankiecie ocenia swoją wiedzę na temat AI jako przeciętną, a jedynie 9,41% jako bardzo dobrą.

Co mogłoby zwiększyć Twoje zaufanie do AI w farmacji?

74,32% badanych miałoby większe zaufanie do AI jeśli to farmaceuta weryfikowałby decyzje podjęte przez sztuczną inteligencję, prawie 61% respondentów wskazuje na konieczność ścisłej kontroli AI oraz regulacje prawne w tym obszarze.

Jakie wyzwania mogą utrudnić wdrożenie AI w farmacji?

Niemal 65% farmaceutów uważa, że wdrożenie AI w obszarze farmacji mogą utrudniać wysokie koszty implementacji i utrzymania sztucznej inteligencji.

Jakie podejście do AI w farmacji wydaje Ci się najlepsze?

78,38% farmaceutów uważa, że AI może być stopniowo wdrażane, ale jako wsparcie dla farmaceutów, nie ich zastępstwo. Jedynie 10,81% twierdzi, że AI nie powinno mieć istotnego wpływu na pracę farmaceutów.

Podsumowanie i wnioski

• Farmaceuci doceniają potencjał AI w zakresie poprawy bezpieczeństwa farmakoterapii – przede wszystkim jako narzędzie do automatycznego sprawdzania (prawie 80% farmaceutów) i monitorowania (prawie 53%) interakcji lekowych, zarówno w terapii przewlekłej, jak i doraźnej.

• Technologia AI może wspierać codzienną pracę apteczną, m.in. poprzez automatyzację wydawania leków (na co wskazuje ponad 87% farmaceutów), lepsze zarządzanie receptami (70%) czy integrację danych o lekach z wielu baz (66%). Co istotne, farmaceuci widzą też miejsce dla AI w takich działaniach jak przeglądy lekowe (66%) i wsparcie opieki farmaceutycznej. Z kolei personalizacja leczenia – choć wskazywana rzadziej (nieco ponad 37%) – może być kierunkiem dalszego rozwoju.

• AI postrzegana jest także jako narzędzie ułatwiające dostęp do aktualnej wiedzy – co drugi farmaceuta dostrzega jej przydatność w analizie piśmiennictwa i wytycznych, a co trzeci w szybszym doborze terapii.

• Jednocześnie istnieją konkretne obawy dotyczące wpływu AI na relację farmaceuta–pacjent. Część respondentów wyraża niepokój, że rozwój technologii może ograniczyć kontakt z pacjentem w aptece (ok. 60% farmaceutów) – co pozostaje w wyraźnej sprzeczności z ich aspiracją do roli doradcy farmakoterapeutycznego. Aż 99% farmaceutów widzi siebie w przyszłości właśnie w tej funkcji – nie w roli osoby wydającej leki.

• Istotnym źródłem niepokoju jest także brak jasnych uregulowań prawnych i nieokreślona odpowiedzialność za decyzje podejmowane przez AI. Farmaceuci oczekują, że to oni – a nie algorytm – będą mieli ostatnie słowo i pełną kontrolę nad rekomendacjami, co potwierdza 3 na 4 farmaceutów biorących udział w ankiecie.