Zaloguj się
26.06.2025 | 3 min czytania
W ostatnich latach coraz więcej farmaceutów wskazuje, że ich praca wiąże się nie tylko z odpowiedzialnością zawodową. Przypadki agresji słownej, a nawet fizycznej, niestety przestają być wyjątkiem. Frustracje wynikające z deficytu leków, długiego oczekiwania w kolejkach czy niezrozumienia zasad refundacji często kierowane są bezpośrednio w stronę pracowników aptek. Dlatego niezmiernie ważne staje się pytanie: jak farmaceuta może zapewnić sobie bezpieczeństwo w takich sytuacjach?
W 2023 r. (dane pochodzące z Naczelnej Izby Lekarskiej) niemal 40% lekarzy pracujących na SOR-ach, w izbach przyjęć i innych oddziałach szpitalnych zgłosiło przynajmniej jeden przypadek agresji ze strony pacjentów lub ich rodzin [1]. Problem narasta, a z badań wynika, że dotyczy nie tylko dużych miast, ale także mniejszych miejscowości, gdzie dostęp do opieki zdrowotnej jest ograniczony i są trudności z uzyskaniem pomocy medycznej [1]. Na chwilę obecną trudno o równie precyzyjne dane pochodzące z aptek, ale ostatnie wydarzenia pokazały, że agresja to również zjawisko coraz częściej zgłaszane przez farmaceutów czy techników farmaceutycznych. Agresja ta może przyjmować różne formy:
Często ma charakter impulsywny, wywołany stresem lub frustracją pacjenta, np. w sytuacji braku dostępności leku czy niezrozumienia procedur refundacyjnych. Jednym z częstych powodów eskalacji napięcia jest również odmowa wystawienia recepty farmaceutycznej lub wydania leku, gdy nie zachodzą ku temu określone przesłanki. Do ataków agresji często dochodzi także pod wpływem alkoholu czy substancji psychoaktywnych [1].
W przypadku kontaktu z pobudzonym i agresywnym pacjentem, jeśli jego stan somatyczny nie zagraża życiu, priorytetem powinno być zapewnienie bezpieczeństwa sobie, współpracownikom oraz innym pacjentom. W takim przypadku warto postępować zgodnie z poniższymi zasadami [2]:
W przypadku odmowy wydania leku czy wystawienia recepty farmaceutycznej należy to uzasadnić. Mówmy w spokojnym tempie, ale stanowczo, konkretnie oraz na temat.
Prawo farmaceutyczne dopuszcza możliwość wydania leku na podstawie recepty wystawionej przez uprawnionego farmaceutę. W kwietniu 2020 r. wraz z wprowadzeniem zmian w Prawie farmaceutycznym te kompetencje zostały rozszerzone. Obecnie taka recepta służy sprzedaży z apteki leków na receptę w przypadku zagrożenia zdrowia pacjenta. Decyzję o możliwości skorzystania z tego uprawnienia zawsze podejmuje jednak farmaceuta. Przepisy wyraźnie wskazują na taką możliwość, określają przypadki, kiedy lek może zostać wydany, jednak decyzję o wystawieniu recepty farmaceutycznej pozostawiają farmaceucie [3].
Farmaceuta i technik farmaceutyczny mogą odmówić wydania produktu leczniczego, jeżeli:
Dodatkowe obostrzenia obowiązują w przypadku szczególnych grup produktów. Wydawanie produktów zawierających pseudoefedrynę, dekstrometorfan, kodeinę jest objęte bezwzględnym zakazem wydawania u osób poniżej 18 r.ż. bez względu na zawartą w opakowaniu sumaryczną ilość substancji czynnej. Zgodnie z brzmieniem art. 96.6: „W razie wątpliwości co do wieku osoby, której wydaje się produkt leczniczy, w przypadku zakupu produktu leczniczego, którego wydanie jest ograniczone wiekiem, farmaceuta i technik farmaceutyczny jest uprawniony do żądania okazania dokumentu stwierdzającego wiek osoby. W przypadku nieprzedstawienia takiego dokumentu produktu leczniczego nie wydaje się” [4].
W drugiej połowie 2022 roku ustawa o zawodzie farmaceuty i Prawo farmaceutyczne zostały znowelizowane. Od tej pory farmaceucie i technikowi farmaceutycznemu w czasie pracy w aptece przysługuje ochrona prawna należna funkcjonariuszowi publicznemu. Celem tej zmiany było zwiększenie bezpieczeństwa tych grup zawodowych, szczególnie w kontekście ich rosnącej roli – widocznej m.in. w czasie pandemii COVID-19, gdy wykonywali szczepienia i pobierali wymazy. Trzeba podkreślić, że funkcjonariuszowi przysługuje ochrona prawna na mocy kodeksu karnego. Osoba, która dopuści się przestępstwa wobec niego np. zniewagi lub naruszenia nietykalności cielesnej, musi liczyć się z poniesieniem stosownej kary. Według art. 223 kodeksu karnego, w przypadku, gdy atak na funkcjonariusza publicznego będzie przeprowadzony za pomocą niebezpiecznego przedmiotu, przestępca może zostać ukarany pozbawieniem wolności od roku do 10 lat [5, 6].
Pracownicy aptek jako jedni z najbardziej dostępnych przedstawicieli systemu opieki zdrowotnej, są często pierwszymi adresatami negatywnych emocji pacjenta. Znajomość własnych praw, jasne procedury działania, wsparcie ze strony instytucji oraz konsekwencja w reagowaniu na przemoc to fundament bezpiecznej pracy w aptece. Zapamiętaj: masz prawo do szacunku, ochrony i wsparcia – nie tylko jako pracownik, ale przede wszystkim jako człowiek.
Piśmiennictwo:
Praktyka apteczna
Co nowego w zaleceniach dotyczących suplementacji witaminy D3?W 2023 roku, jako owoc współpracy kluczowych towarzystw naukowych oraz konsultantów...
Praktyka apteczna
Diagnostyka niedoczynności tarczycy – jak przygotować się do badań?Choroby tarczycy stanowią istotny problem zdrowotny. Farmaceuta jako łatwo...
Praktyka apteczna
Rola magnezu w cukrzycyMagnez jest jednym ze składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego...
Praktyka apteczna
Kleszcze, komary, meszki – jaką ochronę zaproponować dorosłym i dzieciom?Ochrona przed komarami, kleszczami i meszkami to często podejmowany temat w...
REKLAMA
Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
