Zbliżenie ilustracji wielu pomarańczowych bakterii w kształcie pręcików unoszących się na ciemnym, rozmytym tle.

Hib u dorosłych – co powinien wiedzieć farmaceuta?

04.11.2025  |  3 min czytania

Dodaj do ulubionych

Zakażenia wywołane przez Haemophilus influenzae typu b (Hib) kojarzą się przede wszystkim z ciężkimi chorobami wieku dziecięcego. Warto jednak pamiętać, że ryzyko inwazyjnych zakażeń Hib nie dotyczy wyłącznie najmłodszych. U dorosłych pacjentów z dysfunkcją śledziony szczepienie przeciw Hib wymaga powtórzenia.

Spis treści

  1. Co to jest Hib?
  2. Czynniki ryzyka inwazyjnego zakażenia Hib
  3. Szczepienie na Hib w Polsce – obecny status
  4. Szczepienie przeciw Hib u dorosłych

Co to jest Hib?

Hib to skrót od nazwy bakterii Haemophilus influenzae typu b, odpowiedzialnej za ciężkie zachorowania u dzieci do 5. roku życia [1].

Objawy zakażenia Hib obejmują najczęściej [1]:

  • zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (jego konsekwencją może być głuchota, padaczka, zaburzenia chodu, obniżenie sprawności intelektualnej),
  • zapalenie nagłośni,
  • sepsę,
  • zapalenie płuc,
  • zapalenie szpiku kostnego,
  • zapalenie stawów,
  • ropowicę tkanki podskórnej.

Zakażenia Hib charakteryzują się gwałtownym przebiegiem. Szczepy Haemophilus influenzae typu b (Hib), obok pneumokoków i meningokoków, należą do najczęstszych przyczyn ciężkich zakażeń bakteryjnych u dzieci do 5. roku życia [1].

Biała ramka z polskim tekstem na temat Hib, w tym profilaktyki, ryzyka zakażenia i korzyści ze szczepienia. Nagłówek Do zapamiętania! jest w kolorze różowym, a poniżej znajdują się wypunktowania.

Czynniki ryzyka inwazyjnego zakażenia Hib

Do czynników ryzyka inwazyjnego zakażenia Hib należą [2]:

  • wiek <5. r.ż.,
  • anatomiczna lub funkcjonalna asplenia albo hiposplenia (np. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, talasemia, istotna trombocytopenia),
  • zakażenie HIV,
  • niedobór immunoglobulin, także niedobór podklasy IgG2,
  • niedobór wczesnych składników dopełniacza,
  • stan po przeszczepieniu komórek macierzystych szpiku,
  • chemioterapia lub radioterapia z powodu choroby nowotworowej.

Szczepienie na Hib w Polsce – obecny status

W Polsce program powszechnych szczepień dzieci przeciw Hib został wprowadzony w 2007 r. (wcześniej, w 2004 r., obowiązkowe szczepienia obejmowały dzieci z domów małego dziecka, a w 2005 r. – dzieci z rodzin wielodzietnych) [2].

Przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień zakażenia Hib odpowiadały za około 25% wszystkich bakteryjnych zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. Chorowało średnio 11 osób na 100 000 mieszkańców, a największą zapadalność obserwowano wśród dzieci w wieku 6–24 miesięcy. Wprowadzenie powszechnych szczepień przeciw Hib doprowadziło do znaczącego spadku liczby zachorowań, a w wielu krajach niemal do całkowitej eliminacji zakażeń [1].

Obecnie szczepienia przeciw Hib zaleca się także osobom dorosłym należącym do grup ryzyka – przede wszystkim pacjentom z anatomiczną lub czynnościową asplenią [1].

Szczepienie przeciw Hib u dorosłych

Od 2024 roku zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepionka przeciw Hib dla pacjentów z anatomiczną lub czynnościową asplenią jest obowiązkowa (bezpłatna). Są wykonywane zgodnie ze schematem ustalonym indywidualnie przez lekarza przeprowadzającego badanie kwalifikacyjne (wykluczenie przeciwwskazań do szczepienia) [1]. PTW (Polskie Towarzystwo Wakcynologii) zaleca zastosowanie 1 dawki szczepionki w tej grupie pacjentów [3].

Polska tabela kalendarza szczepień dla dorosłych zawierająca zalecane szczepionki, dawki, odstępy czasu i legendę wyjaśniającą skróty, z kolorowymi nagłówkami i uwagami na dole.
Kalendarz szczepień dorosłych pacjentów z asplenią lub dysfunkcją śledziony [3]

Aktualnie w Polsce i innych krajach nie ma szczepionki przeciw Hib zarejestrowanej stricte do stosowania u dorosłych. W większości przypadków stosuje się pediatryczne szczepionki monowalentne, jednak na przykład po przeszczepieniu szpiku autorzy niektórych rekomendacji zalecają zastosowanie u dorosłych szczepionek skojarzonych [2].

W przypadku przeszczepu komórek macierzystych wykorzystuje się schemat 3-dawkowy. Rozpoczyna się go w ciągu 6-12 miesięcy po udanym przeszczepie niezależnie od historii szczepień przeciwko Hib [4].

Piśmiennictwo:

  1. https://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/hib/, dostęp online 07.10.2025.
  2. https://podyplomie.pl/monografie-po-dyplomie/34785,szczepienie-przeciw-haemophilus-influenzae-typu-b-u-doroslych-o-czym-nalezy-pamietac, dostęp online 07.10.2025.
  3. https://ptwakc.org.pl/szczepienia-doroslych/, dostęp online 07.10.2025.
  4. https://www.cdc.gov/vaccines/hcp/imz-schedules/adult-notes.html#note-hib, dostęp online 07.10.2025.

Więcej z tej kategorii

Praktyka apteczna

Otyłość a odporność – wpływ na ryzyko infekcji i rola farmaceuty w profilaktyce

Otyłość to nie tylko problem metaboliczny, ale także istotny czynnik zaburzający...

Artykuł

Praktyka apteczna

Osteoporoza w praktyce aptecznej – rola farmaceuty w jej leczeniu

Złamanie po niewielkim urazie, ból kręgosłupa, przewlekłe stosowanie GKS...

Artykuł

Praktyka apteczna

GKS donosowe – fakty i mity

Pomimo tego, że glikokorytkosteroidy donosowe (dnGKS) są preparatami dobrze...

Artykuł

REKLAMA

Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.