Pacjent z naciągniętym mięśniem w Twojej aptece

Pacjent z urazem mięśni to codzienność farmaceutów. Naciągnięcie nie jest groźne, ale wiąże się nieprzyjemnymi objawami bólowymi i ograniczeniem ruchomości stawu, w pobliżu uszkodzonego mięśnia. Poznaj przypadek pacjenta z Twojej apteki.

Przypadek Pacjenta z naciągniętym mięśniem

Do apteki przychodzi Pan Piotr, ma 32 lat i regularnie amatorsko biega. Kilka godzin temu miał trening na którym naciągnął mięsień w obrębie łydki. Pan Piotr odczuwa przeszywający ból w trakcie chodzenia oraz ma niewielki obrzęk. Pacjent wcześniej nie skarżył się na tego typu problemu. Dodatkowo cierpi na niedoczynność tarczycy i stosuje Euthyrox N (100 mcg/dobę). Dodatkowo suplementuje witaminę D3 (2000 j.m./doba) oraz magnez w formie mleczanu (384 mg Mg2+). Pacjent prowadzi aktywny tryb życia.

Różnice pomiędzy zwichnięciem, a naciągnięciem

Tkanka mięśni szkieletowych stanowi około 45% całkowitej masy ciała [1]. Naciągnięcie mięśnia to rozciągnięcie lub naderwanie włókien mięśniowych. Większość nadwyrężeń mięśni występuje z powodu nadmiernego naciągnięcia mięśni lub z powodu zbyt silnego skurczu [2]. Różnica pomiędzy naciągnięciem, a zwichnięciem polega na tym, że naciągnięcie wiąże się z urazem mięśnia lub pasma tkanki, które łączy mięsień z kością, podczas gdy zwichnięcie uszkadza tkanki, które łączą ze sobą dwie kości [3].

Klasyfikacja naciągnięć mięśni

Naciągnięcia mięśni klasyfikuje się ze względu na stopień uszkodzenia włókien mięśniowych:

Naciągnięcie I stopnia: W łagodnym nadwyrężeniu tylko kilka włókien mięśniowych jest rozciągniętych lub naderwanych. Chociaż uszkodzony mięsień jest tkliwy i bolesny, pracuje prawidłowo.

Naciągnięcie II stopnia: Jest to umiarkowane nadwyrężenie, z większą liczbą uszkodzonych włókien oraz silniejszym bólem i tkliwością mięśni. Występuje również łagodny obrzęk, zauważalna utrata siły i czasem siniak. 

Nadciągnięcie III stopnia: dochodzi do rozerwania mięśnia na całej długości, czasami powodując uczucie “trzaskania”, gdy mięsień rozrywa się na dwie oddzielne części lub odrywa się od ścięgna. Są to poważne urazy, które powodują całkowitą utratę funkcji mięśni, a także znaczny ból, obrzęk i tkliwość. Nadwyrężenia III stopnia zwykle powodują ostre przerwanie normalnego zarysu mięśnia, a pod skórą może znajdować się wyraźne “wklęśnięcie” lub “szczelina” w miejscu, w którym rozerwane kawałki mięśnia się rozdzieliły.

Objawy naciągnięcia mięśni

• Ból i tkliwość mięśni, szczególnie po aktywności, która rozciąga lub gwałtownie kurczy mięsień (ból zwykle nasila się podczas poruszania mięśniem, ale ustępuje po odpoczynku). 
• Obrzęk mięśni, przebarwienia lub oba te objawy.
• Skurcz mięśni.
• Spadek siły mięśni lub w przypadku nadwyrężeń stopnia III całkowita utrata funkcji mięśni. 
• Uderzenie w mięsień w momencie urazu.
• „Szczelina”, „wklęśnięcie” lub inny defekt w normalnym zarysie mięśnia w nadwyrężeniu stopnia III.

Naciągnięcie mięśni  – leczenie

W przypadku naciągnięcia istotne jest szybkie pozbycie się bólu, który obniża jakość życia pacjenta i utrudnia normalne funkcjonowanie. Pacjenci często w takich sytuacjach kierują się do apteki, gdzie rekomenduje się leki z grupy NLPZ. Do tej grupy leków należy ketoprofen – lek o działaniu m.in.: przeciwbólowym, przeciwzapalnym. Na rynku dostępne są preparaty zawierające ketoprofen OTC w formie tabletek lub kapsułek. Kapsułki charakteryzują się szybkim działaniem i jest to postać leku, która jest uznawana przez pacjentów za najłatwiejszą do połknięcia [6].

Zalecane dawka ketoprofenu w przypadku młodzieży powyżej 15 lat i osób dorosłych to 1 kapsułka (50 mg) co 6-8 godzin. Maksymalna dawka dobowa wynosi 150 mg [5].

Warto również zaproponować pacjentowi dodatkowe zalecenia, które uśmierzą ból i ułatwią powrót do pełnej sprawności:

• stosuj zimne okłady, ale nie przykładaj lodu bezpośrednio do skóry (możesz wykorzystać ręcznik);
• unikaj czynności, które nasilają ból lub obciążają uszkodzoną część ciała;
• umieść kontuzjowany obszar wyżej, co pomoże zmniejszyć obrzęk;
• zdejmij uciskającą odzież oraz biżuterie;

Łagodne nadwyrężenia nie wymagają konsultacji lekarskiej. Jeżeli kontuzji towarzyszy silny ból, opuchlizna, gorączka, drętwienie, znacząca zmiana zakresu ruchu lub jeżeli dotyczy ona dziecka czy osoby starszej – skontaktuj się z lekarzem [2,4].

Źródło:

1. Sant Anna JPC, Pedrinelli A, Hernandez AJ, Fernandes TL. Muscle Injury: Pathophysiology, Diagnosis, and Treatment. Rev Bras Ortop (Sao Paulo). 2022 Jan 20;57(1):1-13.
2. Shmerling R. H. Muscle strain Harvard Health Publishing 03, 2023
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/muscle-strains/symptoms-causes/syc-20450507 [dostęp: 20.09.2023]
4. Baby D. P.  Muscle Strain WebMD Editorial Contributors, 04, 2023
5. Charakterystyka produktu leczniczego Ketokaps Max, 50 mg, kapsułki, miękkie
6. Karłowicz-Bodalska K, et al.: In vitro dissolution test of ketoprofen: development and evaluation of release from soft and hard gelatine capsules. Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug Research. 2022; 79; 6.