Jaki jest wpływ przewlekłego stosowania IPP na mikrobiotę jelitową?

Dowiedz się, jakie są zastosowania inhibitorów pompy protonowej oraz jak przewlekłe ich stosowanie wpływa na mikrobiotę jelitową. Odkryj także, jak modyfikować mikrobiotę jelitową, korzystając z prostych metod, takich jak probiotyki i prebiotyki.

Inhibitory pompy protonowej to jedne z najczęściej stosowanych, ale także często nadużywanych leków na świecie[1,2]. Dowiedz się, jaki wpływ może mieć przewlekłe stosowanie IPP na skład mikrobioty jelitowej. Poznaj jaki jest związek inhibitorów pompy protonowej z zespołem rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO).

Inhibitory pompy protonowej – stosowanie

Inhibitory pompy protonowej są jednymi z najczęściej stosowanych leków na świecie [1]. Leki te znajdują zastosowanie przede wszystkim w leczeniu choroby refluksowej przełyku, stanach zapalnych błony śluzowej żołądka, leczeniu choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Znajdują także zastosowanie jako profilaktyka uszkodzeń błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego w trakcie leczenia lekami z grupy NLPZ [2]. Inhibitory pompy protonowej są często stosowane przewlekle, czasem bez rzeczywistej weryfikacji przyczyn dolegliwości [2].

Przewlekłe stosowanie/nadużywanie inhibitorów pompy protonowej – konsekwencje dla mikrobioty jelitowej

Przewlekłe stosowanie IPP wiąże się ze zmianą pH w świetle jelit[3]. Wpływa to niekorzystnie na skład mikrobioty zarówno jamy ustnej oraz przełyku, jak i jelita cienkiego oraz grubego. Powoduje wzrost liczebności Firmicutes i zmniejszenie liczebności Bacteroidetes i Proteobacteria, głównych typów bakterii jelitowych [4,5]. Powstały w wyniku przewlekłego stosowania IPP zespół dysbiozy jelitowej może objawiać się zaparciami, biegunką, wzdęciami, obfitymi gazami oraz bólami brzucha[1]. Opisywany jest też wpływ terapii IPP na wzrost ryzyka infekcji jelitowych, szczególnie C.difficile, Salmonella, Campylobacter i E. coli. Zaburzenia środowiska bakteryjnego wpływają także na funkcjonowanie osi mózgowo-jelitowej, przyczyniając się do wystąpienia m.in. zespołu jelita drażliwego [4,5].

Inhibitory pompy protonowej a zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO)

Według dostępnych danych przewlekłe nadużywanie inhibitorów pompy protonowej może przyczyniać się do rozwoju zespołu rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO, small intestine bacterial overgrowth). SIBO diagnozuje się u 50% pacjentów leczonych IPP. Zespół SIBO polega na wystąpieniu wzrostu liczby i/lub nietypowych rodzajów bakterii w obrębie jelita cienkiego i redukcji liczby bakterii komensalnych o działaniu ochronnym w stosunku do błony śluzowej jelit. Przyczyną opisanego zjawiska może być spadek wydzielania kwasu solnego i wzrost pH treści żołądkowej, które sprzyjają inwazji patogennych szczepów bakterii Gram-ujemnych [1].

Jak modyfikować mikrobiotę jelitową?

Dostrzeżenie roli mikrobioty w zachowaniu homeostazy, a jej zaburzeń w patogenezie wielu chorób spowodowało olbrzymie zainteresowanie metodami jej modyfikacji. Do najprostszych należy stosowanie probiotyków i prebiotyków [6].

Źródła

1. Węgielska I, Suliburska J., Wpływ leków na mikroflorę jelitową, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2016, tom 7, nr 1, 1–7
2. Filip R., IPP są bezpieczne, choć zbyt często stosowane, GASTROENTEROLOGIA, Choroby górnego odcinka przewodu pokarmowego, https://www.termedia.pl/gastroenterologia/Dr-hab-Rafal-Filip-IPP-sa-bezpieczne-choc-zbyt-czesto-stosowane,25187.html, dostęp 29.11.2023
3. Nycz J., Zajdel A., Mikrobiota jelitowa a leki. Interakcje wpływające na skuteczność i bezpieczeństwo farmakoterapii, Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej, DOI: 10.2478/ahem-2021-0009, AHEM, Vol. 75/2021, 762-772
4. Bruno G. et al, (2019) Proton pump inhibitors and dysbiosis: Current knowledge and aspects to be clarified. WJG, 25: 2706–2719. DOI: 10.3748/wjg.v25.i22.2706
5. Skonieczna-Żydecka K., Łoniewska B., Kliniczne znaczenie związku mikrobiota – leki, Wszechświat, t.124, nr 1–3/2023
6. Skrzydło-Radomańska B., Wronecki J., Czy mikrobiotę jelitową można skutecznie modyfikować?, Varia Medica 2019, tom 3, nr 1, strony 18–26