Jakość snu a menopauza – co doradzić pacjentce?

27.11.2023  |  5 min czytania

Dodaj do ulubionych

Okres okołomenopauzalny może wiązać się z wieloma przykrymi dolegliwościami, w tym także z zaburzeniami snu. Jak częsty jest to problem i jak wspierać pacjentki? Dowiedz się z krótkiego artykułu.

Spis treści

  1. Menopauza – definicja i najczęstsze dolegliwości
  2. Menopauza i jej objawy
  3. Przyczyny zaburzeń snu a menopauza
  4. Co jeszcze może wpływać na jakość snu w tym okresie?
  5. Terapia zaburzeń snu w okresie menopauzy
  6. Źródła:

Menopauza – definicja i najczęstsze dolegliwości

Menopauza to ostatnie krwawienie miesiączkowe, po którym w ciągu kolejnych 12 miesięcy miesiączka nie występuje i nie stwierdza się żadnych patologicznych przyczyn tego stanu. Proces ten jest skutkiem powolnego wygasania czynności hormonalnej jajników i szybko postępującej redukcji liczby pęcherzyków jajnikowych (okres premenopauzy) [1].

Menopauza i jej objawy

W okresie okołomenopauzalnym kobiety mogą odczuwać wiele dolegliwości, powodujących znaczne obniżenie jakości ich życia. Są to m.in.: zaburzenia cyklu miesiączkowego, uderzenia gorąca i zlewne poty, zaburzenia snu, nerwowość, zawroty i bóle głowy, kołatanie serca, parestezje, bóle stawowo- mięśniowe, ogólne osłabienie, suchość pochwy, nawracające infekcje dróg moczowych czy nietrzymanie moczu. Zaburzenia sfery psychicznej w okresie menopauzy obejmują także:

  • nagłe zmiany nastroju;
  • trudności w radzeniu sobie ze stresem;
  • przygnębienie, szybkie męczenie się;
  • rozdrażnienie;
  • pogorszenie koncentracji i pamięci [1].

Przyczyny zaburzeń snu a menopauza

Sen jest jedną z podstawowych potrzeb fizjologicznych – jest niezbędny do regeneracji organizmu. Jego zaburzenia prowadzą więc do zmęczenia w ciągu dnia, spadku wydajności i koncentracji, a przez to do znacznego pogorszenia jakości życia kobiet [2]. Zaburzenia snu są jedną z najbardziej dokuczliwych dolegliwości okresu menopauzy. Ich przyczyną jest m.in. zmniejszenie stężeń estrogenu i progesteronu. Estrogen wpływa bowiem na fazę snu REM i wydłuża całkowity czas snu, progesteron natomiast działa głównie na fazę NREM snu, skracając latencję pierwszego stadium.

Co jeszcze może wpływać na jakość snu w tym okresie?

W okresie okołomenopauzalnym jakość snu pogarszają także: uderzenia gorąca, nocne poty czy zaburzenia nastroju. Dodatkowo występujące w tym czasie zmniejszenie stężenia serotoniny w jądrze podkorowym szwu powoduje zaburzenia snu głębokiego, a zmniejszenie stężenia noradrenaliny w jądrze miejsca sinawego zaburzenia fazy REM [2]. Skrócenia snu poniżej 6 godzin doświadcza ok. 20% kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Sen staje się mniej wydajny, wzrasta częstość nocnych wybudzeń, wydłuża się czas zasypiania, wzrasta też częstość występowania zespołu bezdechu sennego [2].

Terapia zaburzeń snu w okresie menopauzy

W terapii uciążliwych objawów okresu menopauzy stosuje się hormonalną terapię zastępczą. Jednak nie wszystkie kobiety mogą lub chcą stosować leki hormonalne [1]. W takich przypadkach można sięgnąć po inne sprawdzone substancje [3]. Melatonina pomaga skrócić czas potrzebny do zaśnięcia (korzystne działanie występuje, gdy stosuje się 1 mg melatoniny krótko przed snem) [4]. Chmiel działa kojąco i wspiera sen, a także pomaga radzić sobie z objawami menopauzy, takimi jak uderzenia gorąca, pocenie się, niepokój i drażliwość [5]. Melisa pomaga zmniejszać uczucie niepokoju i drażliwości [6]. Magnez i witamina B6 przyczyniają się do zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia, pomagają w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych oraz mogą stanowić cenne wsparcie dla prawidłowego działania układu nerwowego [7].

Źródła:

  1. Pertyński T., Stachowiak G., Menopause — facts and controversies, Endokrynologia Polska/Polish Journal of Endocrinology Tom/Volume 57; Numer/Number 5/2006
  2. Wilczak M. et al., Uwarunkowania zaburzeń snu u kobiet stosujących hormonalną terapię zastępczą i niestosujących hormonalnej terapii zastępczej, Przegląd menopauzalny 6/2010
  3. Gryszczyńska A. et al., Zastosowanie roślin leczniczych w menopauzie. Cz. I., Postępy Fitoterapii 2/2012
  4. Melatonina pomaga w skróceniu czasu potrzebnego do zaśnięcia EFSA Journal 2011;9(6):2241 oraz zmniejsza subiektywne odczucie związanie ze zmianą strefy czasowej (jet lag) EFSA Journal 2010; 8(2):1467
  5. Chmiel wykazuje działanie kojące i wspierające dobry sen. EFSA: Lista pending opublikowana na podstawie Rozporządzenia nr 432/2012; http://www.oswiadczenia.eu/online/index.do#fooddetails;id=1144283, dostęp 14.08.2023
  6. Melisa lekarska pomaga w zmniejszeniu niepokoju i drażliwości oraz utrzymaniu spokojnego snu. EFSA: Lista pending opublikowana na podstawie Rozporządzenia nr 432/2012, http://www.oswiadczenia.eu/online/index.do#fooddetails;id=1143899, dostęp 14.08.2023
  7. ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (Tekst mający znaczenie dla EOG) (Dz.U. L 136 z 25.5.2012, s. 1)

Więcej z tej kategorii

Praktyka apteczna

Ból – co trzeba wiedzieć o jego leczeniu?

Dobór leków przeciwbólowych musi uwzględniać rodzaj bólu, choroby współistniejące,...

Artykuł

Praktyka apteczna

Rola magnezu w cukrzycy

Magnez jest jednym ze składników mineralnych niezbędnych do prawidłowego...

Artykuł

Praktyka apteczna

Nadciśnienie w pigułce

Dowiedz się jakie są aktualne normy ciśnienia tętniczego, a kiedy możemy...

Artykuł

Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.