28.01.2024 | 10 min czytania
Poznaj najważniejsze fakty w zakresie wpływu farmakoterapii na aktywność seksualną kobiet oraz mężczyzn. Zyskaj wiedzę niezbędną, aby nowocześnie doradzać pacjentom w tej niezwykle ważnej sferze życia.
Prawidłowe funkcje seksualne koordynowane są przez układy: nerwowy, hormonalny i naczyniowy. W związku z tym szereg leków może je modyfikować zmniejszając libido, zdolność do osiągnięcia erekcji, przeżycia orgazmu, ale też upośledzając stopień nawilżenia pochwy, co może powodować powstawanie bólu podczas stosunku. Dowiedz się na które grupy farmakoterapeutyczne powinieneś zwrócić szczególną uwagę analizując leki przyjmowane przez pacjenta, zgłaszającego problemy w tej sferze.
W przypadku mężczyzn preparaty z tej grupy te mogą obniżać libido, powodować zaburzenia erekcji, natomiast u kobiet – opóźniać orgazm. Są to, między innymi, leki moczopędne czy β-adrenolityki. Z najmniejszym ryzykiem powodowania zaburzeń seksualnych wiąże się stosowanie inhibitorów konwertazy angiotensyny oraz sartanów [1].
Stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych może mieć w tym przypadku znaczący wpływ. Najczęściej stosowanym estrogenem jest etynyloestradiol, natomiast składnik gestagenny różni się w zależności od rodzaju preparatu. Składnik estrogenny podnosi stężenie białka wiążącego sterydy płciowe (SHBG), redukując pulę wolnego testosteronu. Składnik gestagenny obniża jajnikową produkcję androgenów. Owszem, zmniejszenie lęku przed niechcianą ciążą często powoduje poprawę satysfakcji ze współżycia, ale z drugiej strony towarzyszące stosowaniu pigułek zmniejszenie stężenia aktywnego testosteronu może powodować spadek zainteresowania seksem [2]. Mniejsze pożądanie może się utrzymywać nawet do kilku miesięcy po zakończeniu stosowania hormonalnej antykoncepcji [2].
Znaczna część pacjentów przyjmujących leki z tej grupy farmakoterapeutycznej doznaje zmian w odczuciach płynących z narządów płciowych już 30 minut po przyjęciu leku [3]. Oprócz tego występuje opóźnienie ejakulacji u mężczyzn oraz osłabienie orgazmu u każdej z płci. Leki z tej grupy są czasami stosowane do leczenia wytrysku przedwczesnego [3].
Zaburzenia seksualne towarzyszące przyjmowaniu farmaceutyków z grupy SSRI zazwyczaj utrzymują się tylko podczas przyjmowania leków z tej grupy. U części pacjentów leki z grupy SSRI mogą jednak wpływać na funkcje seksualne nawet przez kilka lat od momentu zakończenia leczenia. Objawy te są obecnie opisane jako zespół dysfunkcji seksualnych po przyjmowaniu SSRI (PSSD odang. Post-SSRI Sexual Disorder) [3,4]. Wśród objawów PSSD wymienia się, m.in., zmniejszenie wrażliwości narządów płciowych, obniżenie popędu seksualnego czy zaburzenia erekcji. Niestety, na chwilę obecną, etiologia PSSD nie została dokładnie wyjaśniona [3,4].
Wśród leków wydawanych bez recepty, które mogą zaburzać funkcje seksualne, wymienia się, między innymi, leki przeciwhistaminowe [5].
W każdym przypadku należy rozważyć wpływ nie tylko przyjmowanych leków, ale i innych czynników (chorób współistniejących takich jak, m.in. cukrzyca, miażdżyca czy nadciśnienie tętnicze). Należy podkreślić, że pacjent nie może samodzielnie odstawiać leku ani modyfikować jego dawkowania. To lekarz może podjąć interwencję w tym zakresie (zmniejszyć dawkę bądź zadecydować o zmianie leku) i warto zachęcić pacjenta do rozmowy na ten temat. Nie należy też zapominać, że pojawienie się zaburzeń erekcji może być zwiastunem ryzyka choroby sercowo-naczyniowej.
Praktyka apteczna
Program „Drobne dolegliwości”- oficjalne polskie zaleceniaOpieka farmaceutyczna w Polsce to nadal dla wielu farmaceutów temat nieodgadnionej...
Praktyka apteczna
Jak dbać o drogi moczowe podczas laktacji?Zakażenia układu moczowego u kobiet, szczególnie w okresie laktacji, to częsty...
Praktyka apteczna
Ibuprofen – czy wiesz już o nim wszystko?Ibuprofen to dziś najczęściej stosowany na świecie lek przeciwbólowy i...
Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.