20.10.2025 | 5 min czytania
Joanna Zdybel
mgr, ortoptystka, optometrystka, pedagog, Przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Ortoptycznego im. prof. K. Krzystkowej
Wzrok to jeden z najcenniejszych zmysłów, a jednak tysiące dzieci w Polsce traci go po cichu – nie z powodu choroby, lecz braku świadomości. Ambliopia, znana jako „leniwe oko”, długo nie daje objawów i często pozostaje niezauważona do momentu, gdy na leczenie jest już za późno. Czy farmaceuta może być tym, kto pierwszy dostrzeże problem i pomoże rodzicom uratować wzrok ich dziecka?
Mimo że zaburzenie to jest w pełni odwracalne, jeżeli zostaje wcześnie wykryte, często pozostaje niezdiagnozowane co prowadzi do trwałej utraty widzenia na całe życie. Właśnie dlatego powstała kampania społeczna „MAMO, ja Ci nie powiem, że NIE WIDZĘ”, której celem jest zwiększenie świadomości rodziców i specjalistów pierwszego kontaktu na temat tego „cichego zabójcy” wzroku. Kampania została objęta patronatem honorowym przez Polskie Towarzystwo Ortoptyczne im. prof. K. Krzystkowej oraz Polskie Towarzystwo Optometrii i Optyki, a także patronat naukowy nad tą inicjatywa objęło Centrum Zdrowia Dziecka.
Ambliopia to inaczej niedowidzenie jednego oka, które nie wynika z wady anatomicznej czy choroby narządu wzroku, lecz z nieprawidłowego rozwoju widzenia w mózgu. Oko może być w pełni zdrowe, ale jeśli w okresie rozwojowym do ok. 7–8 roku życia obraz z niego jest rozmazany, przesunięty lub nieużywany, mózg „wyłącza” je z procesu widzenia. W efekcie dziecko zaczyna polegać głównie na drugim oku, a to niedowidzące traci zdolność prawidłowego przetwarzania obrazu.
Nieprawidłowo leczona ambliopia może prowadzić do trwałego niedowidzenia w jednym oku, którego nie da się już skorygować ani okularami, ani operacją. To oznacza, że dziecko, a później dorosły funkcjonuje z jednoocznym widzeniem.
W życiu codziennym wiąże się to przede wszystkim z:
Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie pozwalają jednak całkowicie przywrócić prawidłowe widzenie.
Ambliopia bardzo często przebiega bezobjawowo, dziecko nie zgłasza problemów, bo widzi dobrze drugim okiem, a także, ponieważ nie ma porównania, jak można widzieć inaczej. Dlatego kluczową rolę odgrywają obserwacja i profilaktyka. Warto, by farmaceuci przypominali rodzicom o znaczeniu badań wzroku, zwłaszcza gdy dziecko:
Nawet niewielkie różnice w zachowaniu mogą być sygnałem, że jedno oko nie współpracuje prawidłowo.
Zmysł wzroku rozwija się intensywnie do ok. 7–8 roku życia, a najwięcej zmian adaptacyjnych zachodzi w pierwszych 3–5 latach życia dziecka. Wczesne wykrycie wady wzroku może całkowicie uchronić dziecko przed pojawianiem się niedowidzenia. Natomiast jeżeli to zaburzenie wystąpi, to właśnie w okresie wczesnego dzieciństwa ambliopia może być całkowicie odwracalna. Dzięki dobrze dobranej korekcji okularowej, zastosowaniu okluzji, czyli zasłanianiu zdrowego oka oraz odpowiednim ćwiczeniom ortoptycznym czy terapiom wzrokowym. Po zakończeniu okresu rozwojowego skuteczność leczenia znacząco spada, a niedowidzenie staje się utrwalonym w mózgu zaburzeniem i zostaje na całe życie.
Rola farmaceutów w profilaktyce chorób wzroku rośnie. W przypadku ambliopii nie chodzi o leczenie, lecz o edukację i czujność.
W aptece można:
Profilaktyka to najważniejszy element dbania o wzrok. Farmaceuci, którzy przypominają o tych prostych zasadach, mogą realnie wpłynąć na świadomość społeczną i zapobiec tysiącom przypadków trwałego niedowidzenia u dzieci, a później dorosłych.
Kampania „MAMO, ja Ci nie powiem, że NIE WIDZĘ” dzięki szerokiemu zaangażowaniu społecznemu wszystkich specjalistów mających kontakt z rodzinami w Polsce łączy w jednym celu: by każde dziecko miało szansę dobrze widzieć świat. Wspólne działania, zwłaszcza w przestrzeni lokalnej i medialnej, są niezwykle skuteczne dzięki specjalistom, którzy każdego dnia mają kontakt z rodzicami i są pierwszym ogniwem edukacji zdrowotnej, docierającej do tysięcy rodzin każdego dnia.
Ambliopia to problem, którego nie widać na pierwszy rzut oka, ale który możemy wspólnie dostrzec i skutecznie mu przeciwdziałać.
Praktyka apteczna
Czy suplementacja kolagenu wpływa na kondycję skóry?Kolagen jest najbardziej powszechnym białkiem ludzkiego organizmu, znajdującym...
Praktyka apteczna
Czy wiesz, że ponad 40% Polaków jest niezadowolonych ze swojego snu?Najnowszy raport, autorstwa UCE RESEARCH i platformy ePsycholodzy.pl, oparty...
Praktyka apteczna
Farmaceuci vs osteoporoza – czy jesteśmy bezradni wobec tej podstępnej choroby?Osteoporoza, nazywana często złodziejem kości, kradnie znacznie więcej:...
REKLAMA
Materiały i treści opublikowane na stronie, jak również jej projekt graficzny jako całość, podlega ochronie prawnej, w tym na mocy przepisów prawa autorskiego, prawa własności przemysłowej oraz ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zabronione jest powielanie lub wykorzystywanie w inny sposób jakichkolwiek materiałów i treści w całości jak i w części bez pisemnej zgody administratora strony wskazanego w nocie prawnej. Zamieszczanie linków do strony lub do treści w niej zawartych jest dopuszczalne tylko do celów prywatnych, niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.